Chiếc xe kéo thời Nguyễn được bán với giá 55.800 euro (kể cả 24% lệ phí). ảnh của DR

Mặt chính diện của chiếc xe kéo. ảnh của DR

Nguồn tin trên được Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp thông báo vào tối 25/6/2014. Trước đó, ngày 13/6/2014, phiên đấu giá đã diễn ra tại văn phòng Rouillac tại Pháp. Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp đã cử người trực tiếp theo dõi, tham gia đấu giá. Tại phiên đấu giá, chiếc giường đã được bán đi với mức giá là 100.000 Euro (chưa kể 24% lệ phí đấu giá). May mắn thay, người mua chiếc long sàng là ông Tạ Văn Quang, một hậu duệ thuộc dòng cháu ngoại vua Thành Thái đang định cư tại Pháp. Sau khi mua cổ vật, ông Quang cũng đang có kế hoạch đưa cổ vật về Huế. Như vậy, dù thuộc sở hữu tư nhân, nhưng cổ vật này chắc chắn sẽ trở về quê hương Cố đô Huế.

Với chiếc xe kéo, ngay sau lúc người đại diện của Huế trả giá cao nhất (45.000 Euro) và giành được quyền mua chiếc xe kéo, bà Katia Mollet - phụ trách trưng bày của Bảo tàng Nghệ thuật châu Á Guimet (Paris) đã tuyên bố nhà nước Pháp sẽ đề nghị mua lại chiếc xe này (với giá trên) theo nguyên tắc “quyền ưu tiên mua” ở nước sở tại. 

Cũng tại đây, bà Aymeric Rouillac - người phụ trách bán đấu giá cho hay: “Trong vòng 15 ngày, nhà nước Pháp phải khẳng định có hưởng quyền ưu tiên mua trước hay không, cũng như đề cập đến sự quyết liệt đủ mạnh của phía Việt Nam để phía Pháp thay đổi quyết định”.

Sau hơn một tuần vận động ngoại giao giữa Việt Nam và Pháp, ngày 25/6/2014, Bộ Văn hóa Pháp đã đồng ý nhường quyền mua cổ vật cho phía Việt Nam.

Như vậy, với sự quyết tâm của nhiều cấp ngành ở Việt Nam, đặc biệt là những nỗ lực của Thừa Thiên Huế trong nỗ lực bảo tồn di sản văn hóa, hai cổ vật triều Nguyễn tại Pháp sẽ được trở về với nơi nó được sinh ra. Về vấn đề này, TS. Phan Thanh Hải cho biết, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã phê duyệt ngân sách nhưng vẫn chưa đủ để trả tiền mua cổ vật, lệ phí đấu giá và đưa cổ vật về nước. Cụ thể, nguồn ngân sách UBND tỉnh phê duyệt là 33.000 Euro, cộng với 7.000 Euro do Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp và Trung tâm quyên góp, vận động từ bà con Việt kiều và những tổ chức cá nhân khác. Với giá được quyền mua là 45.000 Euro, tuy nhiên để sở hữu được cổ vật này còn phải trả thêm khoản lệ phí đấu giá 24% nữa, tổng cộng 58.000 Euro, chưa kể chi phí vận chuyển, thủ tục hải quan để đưa cổ vật về nước.

Chiếc xe kéo của Hoàng thái hậu Từ Minh (mẹ vua Thành Thái) trưng bày tại phiên đấu giá. Ảnh: TS. Phan Thanh Hải cung cấp

Trao đổi với các phóng viên báo chí, TS. Phan Thanh Hải tâm sự: “Do hoàn cảnh lịch sử, rất nhiều cổ vật của Việt Nam đang còn lưu lạc khắp nơi trên thế giới. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực và rất quyết tâm, nhưng do nguồn lực có hạn nên chúng tôi vẫn chưa thể thành công trong các phiên đấu giá để đưa cổ vật quý giá của cha ông trở về. Tôi tha thiết đề nghị mở cuộc vận động mọi công dân Việt Nam và kiều bào trên toàn thế giới tham gia sưu tầm, phát hiện và chung tay đưa các cổ vật quý giá của dân tộc trở về quê hương. Đây là việc làm rất có ý nghĩa không chỉ cho hôm nay mà còn cho các thế hệ con cháu mai sau”.

Ngày 26/6/2014, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cũng đã có công văn số: 671/BTDT gửi Ban Biên tập Báo Thanh Niên, đề nghị Báo Thanh Niên  kêu gọi thành lập Quỹ bảo tồn cổ vật Việt Nam và mở cuộc vận động mọi công dân Việt Nam và kiều bào ta trên toàn thế giới tham gia sưu tầm, phát hiện, chung tay đưa các cổ vật quý giá của dân tộc trở về quê hương.